TÜRKİYE EKMEK SANAYİ İŞVERENLER SENDİKASI
Ekmek Sağlıktır
Günümüzde insanlar gıda konusunda giderek bilinçlenmektedir ve bu da insanları doğal yollarla, daha besleyici ve alternatif ürünlere yönlendirmektedir. Bunlara en basit; temel olarak sofralarımızdan eksik etmediğimiz ekmeği örnek verebiliriz.Tüketiciler daha eski yıllarda sadece karınlarını doyurmak için beyaz ekmek tüketirlerken, günümüzde herkes esmer ekmeğe dönüş yapmaktadır. Bunun nedeni tam buğday unu, çavdar ya da kepek unu kullanılarak yapılan ekmeklerin, beyaz ekmeğe göre çok daha besleyici olmasıdır.
Tam buğday unu ile yapılan ekmek, buğday taneciğini tamamen içerir. Rafine buğday unu yani beyaz un ise işlenmiş olduğu için buğday taneciğinin bazı kısımlarını içermez. Eğer ekmek tam buğday unu ile yapılıyorsa buğdayın tabii yapısında bulunan birçok vitamini, minerali ve posayı dengeli olarak içerir. Rafine yani işlenmiş un kullanılırsa bu özellikleri azalır.
Tam taneli tahıllar kanser, diyabet, şişmanlık ve diğer kronik rahatsızlıklara karşı koruyucu özellik gösterirler. Esmer ekmek olarak adlandırılan tam buğday, çavdar, kepek, yulaf gibi unlardan yapılan ekmek çeşitleri lif oranı yüksek olduğundan bağırsakların düzgün çalışmasını ve buna bağlı olarak bağırsak kanserlerinin önlenmesinde etkilidir. Besin değerinin yüksek olması nedeniyle özellikle çocukların gelişmesinde, öğrenme ve algılamasının artmasında içerdiği vitaminler ve mineraller sayesinde sağlamaktadır.
Ayrıca içerdiği lifler sayesinde daha uzun süre tokluk hissi vererek, dengeli ve etkili bir beslenme sağlamaktadır.
Kepek Ekmeğinin Faydaları:
1. Çiğneme müddetini uzatır, tükürük salgısını arttırdığı için fazla gıda alımını önler ve midede fazla kalacağı için çabuk acıktırmaz. Bu özelliklerinden dolayı diyet yapımında tercih edilir.
2. Bağırsaktaki geçişleri hızlandırır, kabızlığa faydası olur.
3. Kepek ve posalı gıdalar sindirim sisteminde kanserin meydana gelmesini azaltır.
4. Bol kepekli ekmeklerin kalori değeri azalmakta, buna karşılık vitamin ve protein değeri artmaktadır. Bu sebeple şişmanlığı önlemektedir.
5. Sindirim bozukluklarına ve şeker hastalığına karşı koruyucu etkisi vardır.
6. Kan lipitlerinin yükselmesini önler ve kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltır.
Çavdar Ekmeğinin Faydaları:
1. Kan dolaşımını ve yüksek tansiyonu düzenler.
2. Kolesterol ve trigiliserit düşürücü, kalp hastalıklarını önleyici etkisi oldukça yüksektir.
3. Kalın bağırsak kanseri oluşumunu engeller.
4. Düşük tansiyon problemi olan kişilerde ve kalsiyum ihtiyacı fazla olan kişilerde tüketilebilir.
5. İyi bir niasin (B3 vitamini) kaynağı olduğu için sporcular tarafından tercih edilebilir.
Tam Buğday Ekmeği:
1. Kilo verme ve kabızlığın önlenmesinde yardımcı olur.
2. Kan basıncı ve kolesterolün yükselmesini önler.
3. Kanser ve kalp hastalıkları risklerinin azaltılmasında yardımcı olur.
4. Lif oranı yüksek olduğundan bağırsakların düzgün çalışmasını ve buna bağlı olarak bağırsak kanserinin önlenmesinde yardımcı olur.
5. Besin değerinin yüksek olması nedeniyle özellikle çocukların gelişmesinde, öğrenme ve algılamasının artmasında içerdiği vitaminler ve mineraller sayesinde sağlamaktadır.
6. İçerdiği lifler sayesinde daha uzun süre tokluk hissi vererek, dengeli ve etkili bir beslenme sağlamaktadır.
Çocuklar için sağlıklı ekmek
Son günlerde şişmanlık; çocuk, genç, yaşlı herkesin ortak sorunu haline geldi. Dünya Sağlık Örgütü’nün bildirdiği verilere göreyse, çocukluk çağında görülen şişmanlık, yeniçağın büyük bir sorunu haline gelmiş durumdadır. En temel nedenleri; hareketsizlik, yanlış beslenme, ekmek tüketiminin ve hazır yiyeceklere yönelme olmakla birlikte, şişmanlığın beraberinde çok büyük sağlık riskleri getirdiği de bilinen bir gerçektir. İdeal kilolarından daha fazla kiloya sahip veya şişman çocukların, ileriki yaşlarında diyabet, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve eklem rahatsızlıkları gibi hastalıklara yakalanma riski, normal ağırlıktaki çocuklara göre daha fazladır.
Bu nedenlerden dolayı, çocukların daha sağlıklı beslenebilmesi için fast – food olarak adlandırılan hazır, yağlı gıdalardan çok, dengeli olarak sebze, meyve, et yemekleri tüketimi arttırılmalı ve gıdaların yanında tüketilen ekmek miktarı ve çeşitleri özenle seçilmelidir.
Gelişme çağındaki çocuklar için beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği daha besleyicidir. Çünkü tam buğday unu ile yapılan ekmek buğday taneciğini tamamen içerir. Rafine buğday unu yani beyaz un ise işlenmiş olduğu için buğday taneciğinin bazı kısımlarını içermez. Eğer ekmek tam buğday unu ile yapılıyorsa buğdayın tabii yapısında bulunan birçok vitamini, minerali ve posayı dengeli olarak içerir. İşlenmiş un kullanıldığında bu özellikler azalır.
Tam buğday ekmeği;
• Omega 3 ve 6 yağları ile mineralleri içerir. Bu nedenle çocukların bedensel ve zeka gelişiminde çok faydalıdır.
• B3 vitamini (niasin) içeriği ile enerji verir.
• Buğdayın tüm kısımlarını içerdiğinden dolayı vitamin, mineral, protein, karbonhidrat içeriği ile beslenmede alınması gereken besin değerlerinin çoğunu karşılamaktadır.
• Tam buğday unu, buğdayın ruşeym kısmını içermektedir. Ruşeym; A, E, B1 vitamini, protein ile mineral maddeleri içermektedir.
• Lifli olduğu için sindirim sisteminin düzgün çalışmasını sağlamaktadır.
Kepekli, çavdar, yulaflı ve tam buğday unu ile yapılan ekmeklerin lif oranı yüksektir. Lifler sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlamaktadır. Ayrıca lifli besinlerin yeterli miktarda tüketilmesi pek çok hastalığa karşı koruyucu etki göstermektedir. Bu nedenle yeterli ve dengeli beslenen çocuklarda herhangi bir sorun yaşanmayacaktır. Her gün veya her öğün farklı bir ekmek çeşidi yenebilir. Kurubaklagil, kepekli makarna, bulgur veya esmer pirinç yemeğinin olduğu bir öğünde beyaz ekmek tercih edilebilir. Diğer yemeklerle beraber de tam tahıl unu ile yapılan ekmeklerin tüketilmesi sağlıklı olacaktır.
Bunları biliyor musunuz?
• Genel olarak beden çalışması az ve değişik besin grupları yiyen yetişkin erkeklere günlük 150 -300 g, kadınlara 100 -200 g ekmek yeterliyken daha çok beden gücü harcayanlarda bu miktar artmaktadır. Bununla birlikte Türkiye'de ulusal besin tüketimi verilerine göre kişi başına düşen ortalama günlük ekmek tüketimi 402 gramdır.
• Yetişkin kadın ve erkeğin ortalama günlük gereksinimi düşünüldüğünde 300 gram ekmek, buğday, tam tane buğday, çavdar ve tam tane çavdar olma özelliklerine göre, enerjinin yüzde 30-60'ını, proteinin yüzde 39-42'sini, demirin yüzde 12-48'ini, kalsiyumun yüzde 9-57'sini, B1 vitamininin yüzde 27-63’ünü, B2 vitamininin yüzde 12-30'unu, niasinin yüzde 15-27'sini karşılar.
• Ekmek Fransız Devrimi'nin mayası sayılabilir. 1789'da Devrim arifesinde çok sayıda “ekmek isteriz” yürüyüşü yapılmıştır. Ekmek fiyatının ulaşılamaz hale gelmesi karşısında, Parisliler 14 Temmuz'da Bastille'e yürümüşlerdir; çünkü orada buğday stokları olduğuna dair bir söylenti dolaşmaktadır: Bildiğimiz devrim süreci bunun arkasından başlar. 5 Ağustosta bu kez kadınlar, Versailles'a ekmek fiyatının düşürülmesini talep etmek için yürürler. Bu yürüyüşün üzerine Fransa Kraliçesi Marie Antoinette'in “Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler” dediği rivayeti çıkmıştır, ama kraliçenin söylediği söz aslında “eğer ekmekleri yoksa yağlı yumurtalı çörek yesinler” şeklindedir. Bu yürüyüş esnasında Kral 15. Louis'in halk arasındaki adı “Fırıncı”, kraliçeninki “Kadın Fırıncı” ve veliahtınki de “Fırıncı Çırağı' idi.
